'Album - okres Plebiscytu na Górnym Śląsku 1920-1922, Podróż filatelistyczna'

Książka Gerharda Torza, a właściwie album jest swoistym przedstawieniem stosunkowo krótkiego okresu historycznego, trwającego raptem 880 dni, jednak niezwykle trudnego, a czasami wręcz dramatycznego, dla ówczesnych mieszkańców tego regionu. Przeprowadzany Plebiscyt dotyczący etnicznego pogranicza polsko-niemieckiego na Górnym Śląsku, miał decydować o przynależności państwowej poszczególnych gmin i podziale spornego terytorium. Około 1 220 524 uprawnionych osób, poprzez głosowanie, miało rozstrzygnąć, czy opowiada się po stronie polskiej, czy niemieckiej. Te niecałe 126 tygodni, podczas których przeprowadzano kampanię plebiscytową obfituje w bogaty materiał filatelistyczny, dokumentujący w sposób historyczny tamten czasookres. Album wydany jest bardzo estetycznie, twarda okładka, użyty papier kredowy oraz ponad 1500 wyraźnych, barwnych ilustracji, pochodzących ze zbiorów Autora, sprawiają, że każdy, nie tylko parający się filatelistyką, chętnie zapozna się z tym okresem bliżej i poświęci mu trochę uwagi.

 Należy zwrócić uwagę, że Autor nie interpretuje przebiegu tamtych lat w sposób stronniczy, stoi raczej z „boku” i snuje tę niezwykłą opowieść, widzianą oczyma jednej i drugiej strony, a więc polskiej i niemieckiej. Nie znajdziemy w tej opowieści aktów potępienia, bądź pochwały którejś ze stron, Autor bardzo profesjonalnie przedstawia fakty historyczne, a ich ocenę zostawia nam samym.

Przeglądając bogaty, ilustrowany zbiór filatelistyczny, czytając opisy poszczególnych walorów, a także kolejno zapoznając się z kalendarium okresu Plebiscytu, widać wyraźnie, że Autor włożył wiele wysiłku aby całe opracowanie było zwarte i stanowiło swego rodzaju monolit. Dogłębnie przemyślany układ chronologiczny oraz alfabetyczny ułożenia walorów, ich mnogość wraz z dokładnymi opisami sprawia, że aby dokładnie zapoznać się z przedstawionymi tam przykładami należy zarezerwować sobie przynajmniej kilka wieczorów. Osobiście, przeglądające ten album po raz kolejny, po jakimś czasie, ciągle znajduję w nim „nowe”, ciekawe, wcześniej niezauważone fakty, dotyczące tamtych lat. Należy zwrócić uwagę, że w opracowaniu tym, Autor zawarł także oprócz „czysto” filatelistycznych przykładów, elementy obrazujące przeprowadzaną wówczas propagandę zarówno ze strony polskiej, jak i niemieckiej oraz szereg dokumentów dnia codziennego, dotyczących ówczesnego życia i pozwalających nam, jako czytelnikom na głębsze zrozumienie panujących wówczas nastrojów oraz obaw przed tym co przyniesie następny dzień.

Reasumując, album ten wart jest przeprowadzenia osobistych studiów nad tym niewątpliwie ciekawym wycinkiem historii Górnego Śląska. Podziw wzbudza ilość i różnorodność materiałów, jakość ich przedstawienia oraz bezosobowy sposób narracji oparty praktycznie tylko na opisach poszczególnych eksponatów oraz krótkich, wzmiankowych objaśnieniach niektórych szczegółów. Dzieło to polecam każdemu z filatelistów, bądź osobom interesującym się historią, szczególnie tym, które w jakiś sposób związane są, czy to historycznie, czy też geograficznie, czy nawet emocjonalnie z Górnym Śląskiem. Gwarantuję, że czas poświęcony na dokładne zapoznanie się z treścią tego albumu, będzie owocował szeregiem ciekawych odkryć oraz pomoże poznać wiele ciekawych faktów dotyczących tamtych lat.